TRES KUBAŃSKI

  1. Historia instrumentu
    Gitara tres wywodzi ze wschodniej Kuby, a pierwsza wzmianka o tym instrumencie pochodzi z 1892 roku, z karnawału w Santiago de Cuba. Teoretyk Fernando Ortiz twierdzi, że tres nie jest wyłącznym wynalazkiem Kubańskim, gdyż w Hiszpanii podobny instrument istniał już w średniowieczu. Mimo to, tres jest obecnie uznawany za jeden z najpospolitszych kubańskich instrumentów. Otrzymał również miano instrumentu narodowego.
    Tres stanowi adaptację hiszpańskich gitar popularnych w czasach kolonializmu. Pierwsze tres zostały wykonane ze skrzynek na dorsza przez afrykańsko-kubańskich robotników portowych. Zazwyczaj grano na nich częściami żółwich skorup. Z czasem instrument przekształcił się w przedmiot wyrafinowanego rzemiosła, tracąc swoją przypominającą mandolinę formę, lecz zachowując swój gruszkowaty zarys przypominający hiszpańską bandurrię.
    Najbardziej rozpoznawalni tresiarze to Nené Manfugás, Carlos Godines, Arsenio Rodriguez, Isaac Oviedo i Eliseo Silveira.
  2. Budowa instrumentu
    Tres posiada trzy pary podwójnych strun umieszczonych na powierzchni w kształcie uchwytu, do którego przymocowana jest płyta rezonansowa. Instrument może przybierać różne formy: talii, ósemki, szczytu, gwiazdy lub owalu itp. Struny mogą być pojedyncze, lub ułożone w trzech parach. Gryf jest zakończony kołkami. Powszechnie gra się na nim plektronem, chociaż używa się również palców. Co więcej, jego strojenie różni się w zależności od położenia geograficznego i wykonawcy. Czasami pokrywa się z pierwszymi trzema strunami gitary, podczas gdy innym razem półton jest dodawany do środkowej pary strun. Instrument często bywa strojony w następujących kombinacjach: G, C, E A, D, F# (z kapodasterem za drugim progiem), F, C#, F#, F, D, G (zwane podwójnym strojeniem). Struny w każdej parze są zestrajane w unisono lub oktawach. Często można jednak spotkać odstępstwa od ter reguły, strojąc gitarę w następujące sposoby: (1- g/G c/c E/e 2- g/G c/c e/e), ( G/g   c/c   e/e),( G/g   C/c  E/e)
  3. Powiązania z muzyką etniczną
  4. Chociaż historia muzyki kubańskiej sięga XVI wieku, to najbardziej rozpoznawalnym kubańskim tańcem jest XIX wieczny son cubano, który wyewoluował dzięki afrykańskim niewolnikom. Jest to gatunek synkretyczny, który łączy w sobie elementy pochodzenia hiszpańskiego i afrykańskiego. Do jego podstawowych elementów latynoskich należą styl wokalny, liryczne metrum i prymat instrumentów tres. Pierwotna forma san cubano składała się z melodii zaczerpniętych ze średniowiecznych śpiewów hiszpańskich, którym towarzyszyła gitara, choć niektórzy eksperci uważają jednak, że bezpośrednim historycznym przodkiem san był gatunek zwany changúí, nadal grany przez niektóre grupy folklorystyczne na Kubie. Uważa się, że zestawienie tres z instrumentarium afrykańskim dało początek pierwszym zespołom praktykującym san cubano. Po pierwszych nagraniach w 1917 roku taniec ten stał się najpopularniejszym i najbardziej wpływowym gatunkiem na Kubie. Pojawienie się san cubano znacznie zwiększyło interakcje kultur wywodzących się z Afryki i Hiszpanii. Duża liczba wyzwolonych czarnych niewolników, zamieszkała w slumsach Hawany. Wielu z nich połączyło ze sobą afro-kubańskie tradycje rumby i salsy. Kubański taniec nie jest kompletny, jeśli brakuje tres. Pełni on funkcję melodyczną, rytmiczną i harmoniczną. Często występuje na przemian z gitarą klasyczną w improwizacjach, co dodaje drugą funkcję melodyczną, znaną jako rayado (brzdąkanie gitary). Kapele grające san cubano posiadały gitarę, tres, marakasy, clavesy i bongosy i trąbki. Pod koniec XX wieku san cubanos został wchłonięty przez kabaret i salę taneczną, co  sprawiło że tres został zastąpiony przez fortepian. Obecnie gitara jest używana głównie przez grupy rekonstrukcyjne.